Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (Tüstav)

Kapat

---

  Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı TÜSTAV, Türkiye İşçi Partisi ile Türkiye Komünist Partisinin birleşmesiyle oluşan Türkiye Birleşik Komünist Partisinin I. Olağan Büyük Kongresinde alınan karar çerçevesinde, TBKP Genel Yönetim Kurulunun karar ve çalışmalarıyla 1992de kuruldu. Nabi Yağcı, Ahmet Kardam ve Abdurrahman Atalay Vakıf kurucuları oldular.
  
  Vakfın Nisan 1992- Aralık 1998 arası ilk dönem çalışmaları esas itibariyle;
  
   RGASPIde [Rusya Sosyal-Siyasi Tarih Arşiv] bulunan Komintern arşivleri içinden Türkiye Komünist Partisi ve hareketiyle ilgili belgelere ulaşmak.
  
   Türkiye Komünist Partisinin Duisburg arşivi adı verilen arşiv malzemelerinin ve TKP yayın ve kütüphanesinin koruma altına alınmasını sağlamak,
  
   Türkiye Birleşik Komünist Partisiyle ilgili olarak basında çıkmış yayınları derlemek olarak özetlenebilir.
  Bu bağlamda Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü (Hollanda) ile yapılan bir işbirliği anlaşması
  çerçevesinde;
  
   RGASPIde [Rusya Sosyal-Siyasi Tarih Arşiv] bulunan Komintern arşivleri içinden Türkiye komünist hareketiyle ilgili olan ve o anda ulaşılabilen 37 bin dolayındaki belgenin mikrofilmi çekildi, dökümü çıkartıldı. Bu mikrofilmlerin bir kopyası Türkiyeye getirildi ve bu vesileyle 10-11 Mart 1995te Tarihe Yeniden Bakış ve/veya Tarihin Kaynakları adlı bir uluslar arası sempozyum düzenlendi. Bu sempozyuma sunulan tebliğler 2000 yılında kitaplaştırıldı.
  
   Duisburgdaki arşiv belgeleri USTEye taşındı. 25 raf metrelik bu belgeler klasör esaslı olarak tasnif edildi, ana dökümü çıkartıldı.
  Türkiye Birleşik Komünist Partisiyle ilgili basın kupürleri 25 cilt halinde fotokopiyle çoğaltılarak
  ciltlendi, araştırmacıların hizmetine sunuldu.
  
  1998 Ocağında Vakıf Yönetim Kurulu, Bu Tarih Benim de Tarihimdir diyen herkesi Vakı çalışmalarına kurucu unsur olarak katılmaya çağırdı. Bu Çağrı doğrultusunda yürütülen çalışmalar boyunca, dün bu tarihin öznesi olmuş değişik çevre ve kişiler, Vakıf çalışmalarına katıldılar ve 13.12.1998 tarihinde yapılan Genel Kurulda yeni bir Mütevelli Heyeti ve Yönetim Kurulu göreve başladı, 2005 yılındaki yasal zorunluluk nedeniyle yapılan değişikliğe kadar yürürlükte kalan Vakıf Senedi kabul edildi.
  
  Vakfımızın yeni çalışma döneminde (Aralık 1998 2011)
  
   Vakfımızdaki Komintern arşiv fonu, 1999 sonlarında dijital ortama aktarıldı ve dökümü yayınlanarak araştırmacıların kullanımına sunuldu. Bu arşiv fonunda Doğu Sekreterliği, Şahsi Dosyalar ve KUTV başlıkları altında tespit edilen eksiklerin bir bölümünün kopyaları RGASPIden edinilerek, fon zenginleştirildi. Öte yandan bu arşivde yer alan belgelerden kimilerinin eski Türkçeden yeni Türkçeye çevrim yazılarına (transkripsiyonlarına) veya yabancı dillerden Türkçeye çevirilerine başlandı. Üzerindeki çalışmalar tamamlanan kimi belgeler 2002 yılından itibarenTÜSTAV Yayınları ve 2007 yılından itibaren Sosyal Tarih Yayınları arasından kitaplaştırıldı.
   Duisburg arşiv fonu dökümü 2000 yılında yayınlandı ve fonda yer alan TKPnin Sesi Radyosunun 1972-1977 arası yayın içeriklerinin ve tüm yayın programlarının fotokopileri çekilerek Türkiyeye getirildi.
   Veysi Sarısözen, Gün Benderli-Togay, Ülkü Gürkan-Schneider bağışlarıyla TÜSTAV/TKP Arşiv Fonuoluşturulmaya başlandı.
   TÜSTAV/TİP Arşivi Fonu yapılan bağışlarla oluşturuldu. Tasnif edilerek araştırmacıların kullanımına açılmış olan Behice Boran, Nihat Sargın, İnci İşbulur, Kemal Sülker, Nebil Varuy arşiv fonlarının yanı sıra, tasnif edilmekte olan Alev Ateş ve Uğur Cankoçak arşiv fonlarıyla birlikte Türkiye İşçi Partisi ile ilgili çalışmalarda çok önemli bir kaynak haline gelmiştir. TİPin parlamento çalışmaları ise TÜSTAV Yayınlarından TİP Parlamentoda adıyla 5 cilt olarak yayınlanmış ve TİPin parlamentoya girişinin 40. yılı sempozyumuyla tamamlanmıştır.
   Basında TBKP basın derlemesinin yayınlanmasının ardından TBKPnin faaliyetleriyle ilgili arşiv belgeleri toplandı ve tasnif edilerek araştırmacıların kullanımına sunuldu. 2007de Behice Boranın ölümünün ve Kutlu ile Sargının dönüşlerinin 20. yıldönümünde TBKP Belgelerinin önemli bir bölümü dijitalleştirilerek internet ortamında kullanıma sunuldu ve düzenlenen sempozyumun çözümleri yayınlandı.
   TÜSTAVın kuruluş amacının ve bu amaca bağlı öncelikli görevinin; TKP, TİP ve TBKPnin bütün yazılı, sözlü, görsel, işitsel malzeme ve arşiv belgeleri ile müze malzemelerini toplamak, korumak, kullanıma açmak ve yayınlamak olduğu esas alınarak, Vakıf çalışmaları bu süreçte Türkiye işçi ve sol hareketini kucaklamaya dönük bir içerik de kazandı. Bu yaklaşım, Mayıs 2006da Mütevelli Heyetinin aldığı 1 Nolu Kararda ifade edildi: TKP, TİP ve TBKP tarihi, Türkiye işçi ve sol hareketinin tarihinden ayrılamaz. Bu çerçevede TÜSTAV, kuruluş amacını gerçekleştirmeye çalışırken olanaklarının elverdiği oranda işçi ve sol hareketinin malzeme ve belgelerini de toplayıp değerlendirmeye devam edecektir.
   TÜSTAV ülkemiz komünist, işçi ve sol hareketi açısından büyük önem taşıyan siyasal dava dosyalarının toparlanmasına özel bir özen göstermektedir. İzmirden, Ege yöresi ağırlıklı bir grup dava dosyası Av. Güney Dinç, Av. Metin Cengizve Av. Fehmi Çam, ardından eski İzmir Baro Başkanı Av. Kasım Sönmez tarafından TÜSTAVa bağışlandı. (1971) 12 Mart ve (1980) 12 Eylül dönemi dava dosyalarının merkezi olarak bulunduğu Birlik Avukatlık Bürosunun dava dosyaları Av.Bahri Bayram Belen, Av. Ergin Cinmen tarafından ve ayrıca TKP Trakya dava dosyaları Av. Bülent Utku TKP Ankara dava dosyaları Av. Hasan Ürel tarafından arşivimize bağışlandı. Av. Nebil Varuy arşiv fonu içinde TİP döneminin yanı sıra THKP-C, THKO, TKPML-TİKKO dava dosyaları da önemli bir yer tutmaktadır. Bu dosyaların tasnifi tamamlanarak araştırmacıların kullanımına açıldı.