Sezgisizliğin Dramı

• Yayın Hakkında
• Özellikler
• Yorumlar
• İlave Dosyalar
• Satış/Tedarik

Kapat

---

  Felsefeye Giriş kitaplarını açtığımızda Bilgi Felsefesi bölümünde bilginin kaynağını akla dayandıranlara
  akılcılar, deneye dayandıranlara deneyciler, hem akla hem de deneye dayandıranlara sentezciler ve son
  olarak da sezgiye dayandıranlara sezgiciler denmektedir. Bilginin kaynağı konusunda bilim insanı ve filozof
  düşüncesini bu anlayışlardan ya birisini ya da ikisini hatta hepsini yer yer kullanarak düşüncesini temellendirir.
  Bilim Felsefesi kitaplarına bir göz attığımızda sezgi konusuna ya çok az değinilmiş ya da hiç değinilmemiştir.
  Felsefeye Giriş dersini okuttuğum zaman sezgi konusu kısaca yer aldığı için ben de ister istemez kısa geçmek
  durumunda kalıyordum. Ancak sezgi konusu neden bu kadar az yer almaktadır? diye kendime sorular
  soruyordum. Sezgi konusunu araştırmaya koyulmamın nedeni bu sorular oldu. Tıpkı vicdan kitabı mı yazarken
  de aynı durumla karşılaşmıştım. Sezgi üzerine yoğunlaşıp bir eser meydana getirebilir miyim diye çalışmalara
  başladım. Kaynakları toplamamaya başladığımda ilk defa Türkçe literatürde sezginin müstakil bir eser halinde
  ortaya konulmadığını gördüm. Nurettin Topçu'nun Bergson adlı eseri bize en temel yol gösterici kaynak oldu.
  Topçu da ağırlıklı olarak Bergson'un felsefesini ve sezgi anlayışını ele almıştı. Son zamanlarda yeni yeni bazı
  filozofların sezgi anlayışlarının makaleler halinde yayınlanmış olması işimi oldukça kolaylaştırdı. Sezgi konusu
  sadece bizde değil Batı'da da çok yeni ele alındığına şahit oldum. Ancak Batı literatüründe sadece bilgi teorisi
  açısından değil hayatın çok değişik alanlarında ve sezginin değeri üzerinde yoğun bir araştırmalar yer almaktadır.
  Bu konunun farkına varan Hüseyin Atay, Kur'an'da Bilgi Teorisi adlı eserinde şöyle demektedir: Son
  zamanlarda bilginin kaynağı olarak ileri sürülen bir kaynak daha vardır. Eskiden üzerinde pek durulmamış
  olmasına karşılık son zamanlarda yalnız bilgi teorisinde değil, başka sahalarda da bir kaynak olarak
  kullanılmaktadır. Bu görüşe sezgicilik deniyor.
  Tınaz Titiz, Ezbere Hayır adlı eserinde bu görüşe katkıda bulunur: Rönesans'tan bu yana gözde bir kavram olan akılcılık (nedensellik) artık yalnız değil. Düne kadar bir zaaf olarak değerlendirilen 'sezgileri
  uyarınca davranmak' ise bugün artık yönetim araçlarından birisi ve değerlilerinden birisi olarak kabul edilip
  kullanılıyor... Artık akılcılık ve sezgiciliğin karşıt değil birbirini tamamlayan kavramlardır...Sezgicilik ve
  akılcılık bir çember üzerinde sürekli olarak birbirini izlemeli, birbirinin sonucu diğerince kontrol edilmelidir....
  İnsanın iki önemli yeteneği- ki bu ayrım yapaydır- birleştirerek olayları daha iyi kavrayıp, uygun kararları
  vermesini kolaylaştıracaktır.1
  Atay hocanın sezginin başka sahalarda da bir kaynak olarak kullanılmaktadır sözünü genişlettik.
  Çalışmamızda sezginin sözlük anlamlarını karşılaştırmalı olarak genişçe ele aldık. Bir derenin önüne bent inşa
  ederek suyun gölet haline getirildiği gibi biz de sezgi göletini yaptık. Sezgiyi; akıl, zekâ, mantık, matematik,
  psikoloji, metafizik, duyu, bilim, estetik, mistik, din, ahlak ve beyin gibi kavramlarla ilişkisini ortay koyduk.
  Öncelikle çalışmamıza sezginin felsefi temellerini ortaya koymak için işe koyulmuştuk. Ancak çalışmamızda
  beyin-sezgi ilişkisini de ele alarak felsefi temelden daha deneysel alana götürdük. Sezginin sadece bir alanla ilgili
  olmadığını dallı budaklı bir çınar olduğunu gösterdik. Bu çalışmamız kendi alanında yeni bir görüş açısı getirdi.
  Bunu yaparken filozoflarımızın ve bilim insanlarımızın yanında Batı, Budist ve Hint düşünürlerinin ve bilim
  insanlarının görüşlerine de yer verdik. Eser bu yönüyle de örnek bir çalışma olduğu kanaatini taşımaktayız.