İki Yakalı Şehir "Çan"

• Yayın Hakkında
• Özellikler
• Yorumlar
• İlave Dosyalar
• Satış/Tedarik

Kapat

---

  ÖNSÖZ
  Sakini olarak
  vardım yamacına sevdiğimin
  O kızdı
  Ben sakinleştirdim
  Ben yazdım
  O sakinleştirdi
  Oturduk iki yakasına Kocabaş'ın
  Seyre daldık birbirimizi
   Kocabaş Çayı'nın eski adı Granikos'tur. Yaklaşık 80 metre uzunluğunda olan Granikos,Çan'ın güneyindeki Türkmen Deresi'nden doğar.Çan ve Biga topraklarını sulayarak Karabiga'da denize kavuşur.Bazı kaynaklarda adı Biga Çayı ve Barenos Çayı diye de geçmektedir.
   Çan'ın uzun boylu ,bu bereketli çocuğu ,Çan yerleşim merkezini de ikiye bölerek önümüzden sessizce geçiyor.İçinden geçenleri bilen yok.Yaş'ını bilen yok.Yaşı'nı silen yok.
   Bir yanı Karşıyaka, bir yanı Çarşı. İki yaka karşı karşı. Tabi bu karşılık, kargaşa anlamında değil. Muhaliflik anlamında hiç değil. İki aşığın seyre dalması gibi birbirini.
   Hem sonra ikisi de aynı suya döküyor içini. Sırdaşları Kocabaş.
   Ayakları suya eren bu aşıkların, nişanı üç köprüdür: Koca Köprü, Tahta Köprü, Sanayi Köprüsü
   Testi içindekini sızdırır. Şehirler de
   Velhasıl, içimiz nasılsa, Kocabaş da öyle.
   İki Yakalı Şehir ismi Kocabaş Çayından mülhem. Lakin bu isme karar verdikten sonra çok hoş bir gelişme oldu:
   Ali Küçükle sohbet halindeyiz. Ali Beyin telefonu çalıyor ve konuşmanın satır arasında Çanakkale Seramik Fabrikalarında şu kadar beyaz yakalı bukadarmavi yakalı personel var diyor muhatabına. O an kitabın ismi bir anlam daha kazanıyor.
   Çan, 1957 yılında kurulan bu fabrika etrafında teşekkül etmiş, büyümüş ve gelişmiş bir şehirdir. Fabrika, en önemli istihdam sahamızdır. Bu vesile ile mavi yakalı olanlar, işçi; beyaz yakalılar; memurdur tabi bu, bir tasnif değil. Hiyerarşik yapılanma da bir görev dağılımıdır.
   Bu huzurlu işletme, birçok şiirimize de konu olacaktır. Zira bu şehrin hafızasında erzak günleri, fabrika sirenleri, fabrika bayramları ayrı bir yere sahiptir.
   Tabi bu isimden mütevellit; Bu şehrin iki yakası ne zaman bir araya gelecek? gibi espriler duyar gibiyim lakin düğmesi de kıravıta da şehrin sakinlerinin elinde. Dileyen sıksın. Dileyen gevşetsin.
   Şehirleri, sadece yaşadığımız veya tanıklık ettiğimiz dönemle sınırlandırmak, büyük bir haksızlıktır. Süre gelen zenginlikleri, mirasları yine şehrin hafızasına kaydetmek bir mesuliyettir.
   Acaba yüzyıllar önce hemşerilerimiz ne yer ne içer; ne söyler ne eylerlerdi meraktan ziyade bu alanda Çanla ilgili araştırma yapılmamış olduğu için iş başa düştü. Antik çağdan itibaren çan coğrafyası ile ilgili verileri giriş bölümü de işleyeceğiz.
   Zira nasıl bir şehirden bahsedeceğiz? Neresini ve kimleri anlatacağız? Bunları takdim edebilmek için şehirle ilgili bazı konularda bilgi sahibi olmakta fayda var.
   Enerji, maddeden önce hareket eder. Yalnızca fizikte değil, sosyolojide de psikolojide de geçerlidir bu esas. Hissedilir. Anlatacağımız şey söz den evvel varmış olur muhatabımıza Sözler sadece üslubumuzu tanzim eder, estetik bağışlar. Mimarisidir duygunun
   Toprağımdan yoğrulduğum şehre, elimden geldiğince dilim döndüğünce vefamı ve sevdamı haykırmaktı meramım. Şahitlik ettiğim yıllara ait hatıralarımın yanında, uzun yıllar yaptığım araştırma ve gözlemleri de sunmaya çalıştım. Çanın büyük değeri rahmetli Ali Tümerin anlattıkları ve onun tuttuğu günlükleri de paylaştım. Kendisini rahmetle yad ediyorum.
  
  İÇİNDEKİLER
  GİRİŞ
  KAZA-İ ÇAN
  ARETLİĞİM!
  ÇAN DEDİMSE, DUYDUĞUM İÇİNDİR DAVETİNİ
  HAYDIR İNŞALLAH
  ER MEYDANI
  TELETURADA ESMER KIZLARA BAKSALAR DA SADIK SAYILIRLARDI
  PAZAR, PAZARTESİDİR
  HEM AĞLARIM HEM GİDERİM
  ÖRFENE
  KÖYLERİN ORTAK İŞLETMELERİ: KAHVEHANE VE BAKKAL
  HURDACI
  KALAYCI
  KAYMAK DONDURMA
  BOHCACI
  SUCU VE AYRANCI
  KÖY EKMEHİ
  CACALA
  ALİKOPTER AMCA
  PADİŞAH KİM?
  ÇANAKKALE SAVAŞLARINDA CEPHE GERİSİNDE ZUHRE NİNE
  BABMI GÖRDÜM ARMUT AĞACI?
  ALBERTOPİRELLİ KAHVEMİ İÇMEYE GELECEK
  ELİ KALEM TUTANLAR
  KIRKAYAK
  ÜÇ DAL BUYU
  BU TÜRKÜ BİZİM
  ÜZÜM HARAM MI, HELAL Mİ?
  KERANECİ
  HACI ALİ KESMENİN HAYVANLARI
  99 YAŞINDA TAVŞAN YAVRUSU
  KOMŞU KOMŞU OLMADIKTAN SONRA
  İLYAS EFENDİNİN HANGİ KARISI
  SİGARA TABAKAM SENETTİR
  BODURU BATIRIR BU ADAM
  AĞIDAĞI EFSANESİ
  CUMHURİYETİN İLK ASMA KÖPRÜSÜ
  MACIR ŞARABI
  BEN BİR AKÇA AĞACIM MENDERES PARKINDA
  VE BİLMEK İSTEMEDİĞİN GİBİ MENDERES
  KALDIRIM MUM DİREK
  VER BEN ORAYI GEÇİNVEREYİM
  ÇAN BASIMI
  ÇANCA SÖZLÜĞÜMÜZ
  ELİMDE BÜYÜDÜ BU ŞEHİR
  MÜTAREKE DE ÇANAKKALE VE ÇEVRESİ
  BİGAYA HAMDİ BEYİ GÖREVLENDİRDİLER
  KUVA-İ MİLLİYEYE KARŞI HİLAFET ORDUSU KURULDU
  AKBAŞ CEPHANELİĞİ ŞEVK OLDU
  AĞIR VERGİLER YALNIŞTI
  MUSTAFA KEMAL DİNSİZDİR
  KORKULAN OLDU: İŞGAL BAŞLAMIŞTI
  YUNANLILARIN ÇAN BASKINI
  YUNANA BİR MEHMET EFE YETTİ
  YUNANIN İNTİKAM İÇİN GELİŞİ
   DOĞACILILAR MİNAREYE BEYAZ BİR BEZ ASMIŞLAR
  BİGAYI DA KURTARALIM
  ANZAVUR UN KELLESİNİ İLAÇLATTIM
  ANZAVURUN VURAN EFEYİ TANIRIM
  NAHİYE BİR İKİ YIL KOCA YAYLAYA TAŞINDI
  KUMARLARIN ADI MAMURETÜLE AZİZ Dİ
  EŞKİYA SALKO
  KOCA YAYLA ÇAN, DAM, KALABALIKTI
   İLK MUALİMLERDENİM BEN
  BELEDİYE KATİBİ OLMAMI OSMAN EFENDİ İSTEDİ
  HOŞGELDİN GAZİ PAŞA
  GAZİ PAŞA ÇANDA
  KAZMA KÜREKLE YAPILAN YOL
  VATANDAŞ TÜRKÇE KONUŞ
  ÇAN HAVA ALANI YANLIŞ YAPILDI
  İKİNCİ CİHAN HARBİ
  1945TE İLÇE OLDUK
  İLK BELEDİYE BAŞKANI NİYAZİ ÇANERİ
  ÇAN ELEKTRİKLE TANIŞTI
  BÜYÜK DEPREM
  KÖMÜR SİYAH İNCİ
  SALİM ADALI İSTİFA ETTİ
  SERAMİK BUDUR
  1960 İHTİLALİNDE ÇAN
  12 EYLÜLDE ÇAN