Romanya'da Türkçe Matbuat ve Türk Birliği Gazetesi (1878-1939)

• Yayın Hakkında
• Özellikler
• Yorumlar
• İlave Dosyalar
• Satış/Tedarik

Kapat

---

  ÖN SÖZ
  Çalışmamızda, yıkılma sürecine giren Osmanlı İmparatorluğu'nun asli unsuru
  olan Türklerin toprak kayıpları neticesinde yeni kurulan ülkelerde azınlık konumuna
  düştükleri ve iç sorunları sebebiyle Devlet-i Aliyye'nin kaybedilen topraklarda kalan
  vatandaşlarıyla (sonradan soydaş olarak adlandırılacak) yeterince ilgilenemediği bir
  ortamda Romanya'daki Türk toplumu ve bu toplumun Türkçe matbuat yoluyla kültürel
  varlığını koruma çabaları ele alınmaktadır. Bu bağlamda, Türklerin Romanya'da
  azınlık konumuna düşme süreci, bu sürecin Türk toplumu üzerindeki etkileri, dilsel
  dinsel ve kültürel kimliklerini muhafaza etmek için Romanya'daki Türklerin nasıl bir
  yol takip ettikleri ve bu süreçte hangi aktörlerin ön plana çıktıkları değerlendirilmektedir.
  Ayrıca, Romanya'daki Türk toplumu içinde Türklük mefkûresi ve Türklük
  bilincinin canlı tutulması, Türkler arasında birlik ve bütünlüğün sağlanması konusunda
  genel olarak Türkçe basının rolü, özelde ise Türk Birliği gazetesinin icra ettiği
  işlevler incelenmektedir.
  Çalışmanın hedefi, Osmanlı bâkiyesi olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında
  kalmış Romanya Türklerinin varlıklarını muhafaza etmek için izledikleri yöntem
  ve stratejilerin incelenmesi, basın-yayın imkânlarının bu doğrultuda nasıl istihdam
  edildiğinin değerlendirilmesi, Cumhuriyet inkılâplarının Romanya'daki Türkler tarafından
  nasıl algılandığının anlaşılması, ayrıca Balkan coğrafyasındaki diğer ülkelerde
  yaşayan Türk azınlıklar hakkında benzer çalışma yapan veya yapacak araştırmacılara
  karşılaştırma yapabilmeleri için Romanya'daki Türk matbuatı bağlamında veri
  sağlanmasıdır.
  Bu kapsamda çalışmamızda, Jön Türklerin Romanya'daki örgütlenmesi, Jön Türk
  hareketi ve Dobruca'da çıkarılan Türkçe gazeteler arasında nasıl bir ilişki bulunduğu,
  okur-yazarlığın yaygın olmadığı bir dönemde gazetelerin okuyucu bulmalarının ve
  mali açıdan ayakta kalabilmelerinin nasıl mümkün olduğu, Romen makamlarının
  Türkçe gazetelere bakış açısı, Cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemde Romanya'daki
  Türkçe basının ele aldığı konular arasında bir farklılaşma bulunup bulunmadığı,
  Romanya'da yayımlanan Türkçe gazetelerin Türk kimliğinin korunmasında nasıl bir
  görev üstlendiği, bu bağlamda Türk Birliği gazetesi ve Türk Gençler Derneği'nin
  özel rolü, Türk Birliği gazetesi ve Hamdullah Suphi Bey arasındaki ilişki, İbrahim Temo'nun
  Türk Birliği gazetesi üzerindeki etkileri, Türk Birliği gazetesinin yayın politikası,
  öncelik verdiği konular ve bunların ele alınış biçimleri incelenmektedir.
  Yapılan literatür taramasında Romanya'daki Türkçe matbuatla ilgili az sayıda makaleye
  rastlanılmış olup, bu alanda hazırlanmış bir tez çalışmasına ise rastlanılmaiv
  Ön Söz
  mıştır. 1877-1939 dönemine ait Romanya'daki Türkçe gazetelerin önemli bölümünün
  Osmanlıca harflerle yayımlanması, Romanya'da Osmanlıca bilen araştırmacı ve
  akademisyen eksikliği, ayrıca bu arşivlere erişimde yaşanan güçlükler sebebiyle bu
  alanda yeterince çalışma gerçekleştirilemediği anlaşılmaktadır. Romanya Bilimler
  Akademisi Arşivi'nde çalışma yaparken Türk Birliği gazetesinin adı ilgimizi çekmiş,
  gazeteyi inceledikçe diğer gazetelerden fikri anlamda farklı özellikler taşıdığı ve birçok
  alanda diğer gazetelere öncülük ettiği görülmüştür.
  Türk Birliği gazetesinin incelenmesi kapsamında, İbrahim Temo'nun bugüne
  kadar literatürde ele alınmamış bazı makalelerine, aynı şekilde Hamdullah Suphi
  Tanrıöver'in bazı konuşmaları ve röportajları ile 1913 yılında Osmanlı hükûmetinde
  nazırlık görevinde bulunan Nicolae Batzaria'nın bazı makalelerine ulaşılmıştır. Öte
  yandan, Romanya'daki diğer Türkçe gazetelerde yayımlanmış ve önemli bulduğumuz
  bazı Osmanlıca makalelerin transkripsiyonlarına da bu kapsamda yer verilmiştir.
  Çalışmamızda, Romanya Bilimler Akademisi Arşivi, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi,
  ve Romanya Dışişleri Bakanlığı Arşivi'nden yararlanılmıştır. Türkçe kaynakların
  yanı sıra İngilizce, Romence ve Fransızca kaynaklardan da istifade edilmiştir.
  Bu çalışmanın tarihçiler, gazeteciler ve benzer alanlarda çalışma yapmayı düşünen
  akademisyen ve araştırmacılar için faydalı olmasını temenni ediyorum.